Türkiye’nin en büyük ihracatçı sektörü konumundan bulunan otomotiv sektöründe ana üretici yatırımı son olarak 1997 yılında Japon üretici Honda tarafından yapılmış ancak firma 2021 yılında Gebze’deki fabrikasını kapatmıştı. Aradan geçen 27 yılda birçok üreticinin adı yatırımla anıldı ancak hiçbiri hayata geçirilmedi. Ancak, Çinlilerin Batı’ya açılma stratejisi kapsamında üretim tesislerini Avrupa’ya taşımak istemesi yeni yatırımların önünü açtı. 2023 yılından beri devam eden görüşmeler neticesinde, 27 yıl sonra Türkiye’ye ilk büyük çaplı otomotiv yatırımının dünyanın en büyük elektrikli araç üreticisi BYD’den gelmesi bekleniyor. Geçtiğimiz hafta Bloomberg’e konuşan Türk yetkililerin verdiği bilgilere göre, söz konusu yatırımın tutarı 1 milyar olurken fabrikanın kurulacağı yer ise Manisa olacak.
ÜÇ ÖNEMLİ TEŞVİK
Fabrika haberlerinin duyurulmasından önce alınan 3 çok önemli karar ise Türkiye’nin Çinli BYD’yi yatırıma çekmek için elinden geleni yaptığını gösteriyor:
EK VERGİ MUAFİYETİ: Bugün (8 Temmuz) itibarıyla geçerli olacak düzenlemeye göre artık Çin’den gelen tüm yakıt türlerindeki otomobillere yüzde 40 ilave gümrük tarifesi uygulanacak. Ancak, resmi olarak yatırım taahhüdü verilirse yatırım yapacağını bildiren Çinli üreticiler teşvik belgesi alarak bu ek gümrük vergisinden muaf tutulacak.
ÖTV DESTEĞİ: Meclis’e sunulan kanun teklifine göre, karbondioksit emisyonu 25 gramın altında olup, elektrikli menzili 70 km ve üstünde olan şarj edilebilir hibrit (Plug-In Hybrid) araçlara ÖTV avantajı gelecek. Motor silindir hacmi 1600 cm3’ü geçmeyen ve ÖTV matrahı 1.350.000TL’yi aşmayan araçlardan yüzde 30 ÖTV alınacak.
1971 TOFAŞ: Koç Holding ile Stellantis’in eşit hissedar olduğu Türk Otomobil Fabrikası AŞ 1968 yılında kuruldu. İlk üretim 1971 yılında başladı. Bugün 450 bin adetlik üretim kapasitesiyle otomobil ve hafif ticari araç üretimi yapıyor.
1971 Oyak Renault: 1969 yılında OYAK Holding ile Fransız Renault Grubu ortaklığında kurulan Oyak Renault Otomobil Fabrikaları AŞ, 1971 yılında üretime başladı. Günümüzde Renault Grubu’nun dünya çapındaki 40 üretim tesisinin en büyük kapasiteye sahip fabrikalarından biri.
1984 Anadolu Isuzu: Anadolu Grubu ile Japon Isuzu Motors Limited ve uluslararası ticaret alanında faaliyet gösteren Japon Itochu’nun ortaklığında kurulan Anadolu Isuzu, günümüzde ticari araç üretimine odaklanıyor.
1994 Toyota: Toyota’nın Avrupa’daki üretim tesislerinden biri olan Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş., bugün Sakarya İli Arifiye İlçesinde Corolla ve Toyota C-HR modellerinin üretimini yapıyor.
1997 Hyundai Assan: Yüzde 70 Hyundai Motor Company ve yüzde 30 Kibar Holding ortaklığıyla yönetilen Hyundai Assan, İzmit’te i10, i20 ve Bayon modellerinin üretimini yapıyor.
1997 Honda: 1997 yılından beri Kocaeli’nin Gebze ilçesinde faaliyet gösteren Honda otomobil fabrikası, 2021 yılında Türkiye ve İngiltere’de fabrikalarını kapattı.
(NOT: Üretime başlama tarihleri dikkate alınmıştır. Yabancı ve yabancı ortaklı otomotiv yatırımları dahil edilmiştir.)
